Flebit toplar damar iltihabı demektir.En sık sebep varis varlığıdır, varise balı olarak toplar damardaki dolaşımın yavaşlaması veya çevresel travmalar sonucu ortaya çıkan iltihabi durumdur.Varis olmadan flebit olma ihtimali çok düşüktür.
Flebit Nedir
Flebo yani toplar damar, sonuna gelen it eki ise iltihabı yanı toplardamar iltihabı demektir. Vücudun her yerinde görülme ihtimali olmakla birlikte neredeyse tamamı bacaklarda görülür
Flebit Belirtileri
Bacakta ağrı, şişlik, kızarıklık, ateş, bölgesel olarak ısı artışı, su toplanması.
Bu belirtilerin hepsi veya bir kısmı görüldüğünde flebit teşhisi konur. Genellikle ciddi sorun yaşanmasa da çok seyrek görülen emboli denilen iltihaptan parça kopup akciğer damarlarını tıkaması riski vardır bu sebeple dikkatli olunmalı ve damar cerrahının kontrolünde tedavi olunmalıdır. Beyin damarlarını tıkar görüşü olsa da kesinlikle böyle bir ihtimal yoktur.
Tedavi de kanın pıhtılaşmasını engelleyen (kan sulandırıcı da denir) heparin veya aspirin kullanımı yanı sıra bacak veya bacaklar yukarda olacak şekilde (elavasyon) istirahat gerektirir.İstirahat mutlak önerilir, sadece tuvalet ihtiyacı için kalkılması hatta yemeğin bile yatakta yenmesi önerilir. En pratik yaklaşım sırt üstü yatarken ayağın altına yastık konulmasıdır.
Ağrı tedaviye başladıktan sonraki 4-8 günde azalmaya başlar ama tamamen düzelmesi haftalar sürebilir. Yoğun tedavi ve istirahat döneminin sonunda düşük doz aspirinin sürekli kullanımı önerilir.
Flebitin tedavisi bittikten 1-2 ay sonra varislerin yok edilmesi daha sonra tekrar oluşmasını engelleyecektir.
Yüzeyel Tromboflebit
Yüzeyel toplar damar iltihabı daha çok damarlarda kan akımının yavaşladığı varis hastalarında görülür. Her yaşta ve her iki cinste de görülebilir ama en sık orta yaş kadınlarda görülür.
Yüzeyel tromboflebit nedenleri
Hareketsiz yaşam
Uzun süreli yolculuk
Varisli damar bölgesinin yaralanması
Yatkınlığa sebep olan sistemik hastalıklar
Bazıı sindirim sistemi tümörleri
Behçet hastalığı
Bourger hastalığı
Lenfanjit (lenf yolu iltihabı)
Yüzeyel tromboflebit belirtileri ;
Ciltte kızarık
Sıcaklık artışı
Ağrı
Yanma
Deride hassasiyet
Ödem ve sertlik
Bazı vakalarda kahverengileşme
Yara
Lenfanjit, erzipel, fronkülozis, dermatit gibi hastalıklarla karışabilir.
Yüzeyel Fromboflebit Tedavisi
Mutlak istirahat gerekir.
Hastalığın ilerlemesini durdurmak için kan sulandırıcılar (aspirin, heparin vs)
Mikrobik olabileceğinden antibiotik verilir.
Sorunlu ayak yüksekte tutulur
Ayağın yüksekte bir şekilde, mümkün olduğunca zorunlu işler dışında istirahat edilmelidir hatta yemek yerken bile bacak yükseltilmelidir. İstirahat ve bu elevasyon işlemi minimum 2 hafta sürdürülür. Bu süre zarfında hastalıkta belirgin gerileme varsa istirahatteki sıkılık azaltılabilir, şiddet azalmadıysa devam edilmelidir.
Hastalık geriledikten sonra sebep olan varis veya başka bir sorun varsa ortadan kaldırılmalıdır.
Trombo flebit
Tromboflebit bir varis iltihabıdır ve önceden var olan varisler üzerinde oluşur. En sık sebep varis varlığıdır, varise balı olarak toplar damardaki dolaşımın yavaşlaması veya çevresel travmalar sonucu ortaya çıkan iltihabi bir durumdur.
Varis olmadan flebitin olma ihtimali çok düşüktür.
Trombolebitin klinik bulguları; Bacakta ağrı, şişlik, kızarıklık, ateş, bölgesel olarak ısı artışı, su toplanması.
Lenfanjit hastalığında da bu bulgular görülür ama uzman doktor bunu muayeneyle rahatlıkla ayırt edebilir.
Bu belirtilerin hepsi veya bir kısmı görüldüğünde teşhis konur. Genellikle ciddi sorun yaşanmasa da çok seyrek görülen emboli denilen iltihaptan parça kopup akciğer damarlarını tıkaması riski vardır bu sebeple dikkatli olunmalı ve damar cerrahının kontrolünde tedavisi yaptırılmalıdır. Pıhtının akciğere gidip damarını tıkaması çok ciddi bir sorundur.
Tedavi de kanın pıhtılaşmasını engelleyen (kan sulandırıcı da denir) heparin veya aspirin kullanımı yanı sıra bacak veya bacaklar yukarda bir şekilde istirahat gerektirir. İstirahat mutlak önerilir, sadece tuvalet ihtiyacı için kalkılması hatta yemeğin bile yatakta yenmesi önerilir. En pratik yaklaşım sırt üstü yatarken ayağın altına yastık konulmasıdır.
Ağrı tedaviye başladıktan sonraki 4-8 günde azalmaya başlar ama tamamen düzelmesi haftalar sürebilir. Yoğun tedavi ve istirahat döneminin sonunda kan sulandırıcı olarak coraspin gibi bir ialcın sürekli kullanımı önerilir.
Tromboflebitin tedavisi bittikten 1-2 ay sonra varislerin tedavi edilmesi daha sonra tekrar damar iltihabı oluşmasına engel olur. Trombo flebit tekrarlama eğilimindedir ve yaygınlığı çok değişebilir.
Varis iltihabı tehlikelimidir
Variste iltihap gelişmesi hastanın yaşam kalitesini düşüren bir hastalıktır ve ciddiye alınması gerekir. Bütün iltihaplar gibi tehlikeli olabileceği akıldan çıkarılmamalıdır. Bu konu varis iltihabı yani flebit ile ilgili bilgiler içerecektir. Bütün dokular gibi damarlar da iltihaplanabilir, damar iltihabı daha çok iç yüzeyinin iltihaplanması şeklinde olur ama kısa sürede içinde pıhtı oluşmasına sebep olur ve damar tıkanır. Toplar damardaki varise bağlı kanın akış hızının yavaşlaması veya çevresel travmalar sonucu ortaya çıkan bir durumdur. En sık sebep kan akım hızını yavaşlatan geniş varislerin olmasıdır.
Toplar Damar İltihabı Belirtileri
Yürürken şiddetli ağrı, iltihap alanında ağrı, ödem, kızarıklık, vücutta ateş, bölgesel olarak ısı artışı, vücutta ateş, ayağın üzerine basıldığında yürütmeyecek kadar şiddeli ağrı en sık görülen bulgulardır. Bu belirtilerin hepsi veya bir kısmı görüldüğünde damar iltihaplanması teşhisi konur,gerekirse ultrason ile teşhis doğrulanır. Varisi olan kişide yukarıda belirtilen bulguların biri veya birkaçı ortaya çıktıysa muayene olmalıdır.Bu konuda yetkin uzman olan fleboloji uzmanına muayene olunmalıdır, yaşanılan yerde fleboloji uzmanı (flebolog) yoksa kalp damar cerrahisi uzmanı da teşhis koymakta ve tedavisini yapmakta yetkindir.
Varis İltihabı Teklikelimidir
Genellikle ciddi sorun yaşanmasa da çok seyrek görülen emboli denilen iltihaptan parça kopup akciğer damarlarını tıkaması riski vardır bu sebeple dikkatli olunmalı ve damar cerrahının kontrolünde tedavi olunmalıdır. Damarda bir kez iltihaplanma olduğunda tekrarını engellemek için düşük doz aspirin kullanılmaya devam edilmesi önerilir.
Her hastalık gibi varis iltihabından korunmanın en doğru yolu tespit edildiğinde varislerin tedavi edilmesidir, böylece iltihaplanma riski de ortadan kaldırılmış olur. Bunun dışında diğer iltihap kaynaklı tehlikeler örneğin o alanda yara açılması, mikrobun kana karışması, o bölgede apse gelişmesi, iltihabın kemiğe ilerlemesi gibi tehlikeleri de vardır ancak bunlar da oldukça seyrek rastlanabilen durumlardır.
Varis İltihabı Tedavisi
Yukarıda bahsedildiği gibi flebolog tarafından yapılır. Tedavide ciddi bir girişim yoktur. Pıhtının daha fazla ilerlememesi ve pıhtının olduğu yerden kopup tehlikeli sonuçlara neden olmaması için pıhtı oluşumunu yavaşlatıcı ve kan sulandırıcılar verilir. Enfeksiyona yönelik olarak mikrop öldürücü etkileri için antibiotik başlanır. Hasta mutlak yatak istirahatine alınır. İstirahat ederken ayakların kalp hizasından yukarıda olacağı şekilde bacaklar kaldırır pozisyonda olmalıdır. Bacak altına yumuşak yastık konur. Kızarık alanlara alkol pansumanı yapılır. Alkol pansumanı bir bezin ıslatılarak iltihap alanına serilmesi şeklinde yapılır.
Hocam, makaleniz icin cok tesekkur ederim. 35 yasimdayim. bende 13 yasimdan beri varis mevcut. 23 yasinda ise sag bacakta dvt rahatsizligi gecirdim. sebebi kesinlikle bulunamadi. sonrasinda 34 yasima kadar sag bacagimda zaman zaman kan pihtisi zaman zaman ise flebit rahatsizligi gecirdim. 34 yasimda ise sol bacagimda da dvt olustu. tum tetkikler yapiliyor ama sonuc negatif. tum degerlerim normal cikiyor. ayda bir flebit gecirmeye basladim. bu durum hem issel hemde yasamsal olarak sikinti yaratmaya basladi. ne yapmam lazim, tekrarlamamasi icin bir cozum yolu var mi yada bir cerrahi cozum, merak ediyorum. konu ile geri donus yaparsaniz cok sevinirim. bu arada tayland da yasiyorum, bilgisayar muhendisi oldugumdan genelde isim oturarak, belirtmek istedim. iyi gunler
Dr.Muharrem KAYA
flebitin sebebi genellikle bulnamaz
aspirin alabilirsiniz ayrıca uzun oturmayın sıkça kısa da olsa yürüyün